HALE ASAF (1905-1938)

İlk ve ortaöğreniminden sonra, kız öğrenciler için açılmış olan Inas Sanayi-i Nefise Mektebi'ne girdi. Ömer Adil Bey'den ve Feyhaman Duran'dan resim dersleri aldı. Okulu bitirince 1927'de Paris'e gitti. Daha önce de Almanya'da bir süre çalışmıştı. Paris'te Matisse ve Dufy gibi, dönemin ünlü ressamları yanında çalışma olanağı buldu. Paris'te zor koşullar içinde resim yaparak, zaman zaman sergilerin yönetim islerini üzerine alarak, sanat dergilerine yazılar yazarak yaşamını kazanmaya çalıştı. Bu arada Sonbahar sergilerine katıldı. 1930'da kesin olarak yerleştiği Paris'te Montparnasse semtinde, yakın arkadaşlar edindi. Faşizme karşı savaştığı için ülkesinden ayrılmak zorunda kalan İtalyan yazar Antonio Aniante ile dostluk kurdu. Onunla Jeune Europe dergisini yönetti. Çok genç yasta yakalandığı hastalığı sırasında Aniante'nin yakın ilgisini gördü. Aniante "Erken Yaşlanmış Bir Gencin Anıları" isimli kitabında, bu ince yapılı, hastalıklı Türk kızıyla tanışmasını, dostluğunu uzun uzun anlatır. Anıların bir yerinde şöyle yazar: "Paris’te o sene benden daha bedbaht, sıhhat itibariyle daha nazik bir mahlûk ile tanıştım. Bu, İstanbullu genç bir ressamdı. Onun bedbahtlığı kendisinin muhakkak ve yakın bir ölüme mahkûm olduğunu bilmesinden ve bunu herkesten saklamak için sarfettiği cehitte idi".

Hâle Asaf, kısa bir süre öğretmenlik yaptığı Bursa'da peyzajlar çalıştı. Bu resimlerle Güzel Sanatlar Birliği’nin ve Müstakiller'in sergilerine katildi. Daha öğrencilik yıllarında yaptığı portreleri ile hâkli bir ilgi kazandı. Bunlardan Burhan Ümit portresi, onun Müstakiller Grubu’na yakın sanat anlayışını açığa vurur. Biçimlerin geometrik-hacimsel bir anlayışa göre düzenlendiği resimleri, Türkiye'de 1930'lara doğru izlenimcilik karşıtı gelişen yeni eğilimin Örnekleri arasında yer alır.

Hâle Asaf, daha sonraki dönemlerde yaygınlaşacak olan kadın sanatçı imajının da kişilikli öncüsüdür.