CEMAL TOLLU (1899-1968)

Resim sanatına ilgisi küçük yaşlarda başlayan Tollu, ortaokulu bitirince Sanayi-i Nefise’ye girdi. Ancak İstanbul’un işgal yıllarında okul kapanınca öğrenimine ara vermek zorunda kaldı. Ankara’ya giderek talimgaha katıldı. Süvari zabiti oldu. Vatani görevini Konya’da yaptı. İstanbul’a dönünce öğrenimini kaldığı yerden sürdürdü. Elazığ Öğretmen Okulu’na ve Erzincan Askeri Lisesi’ne resim öğretmeni olarak atandı. Almanya’ya giderek Münih’te Hoffman’ın atölyesinde çalıştı. Fransa’da Andre Lhote, F. Leger ve M. Grommaire’in yanında sanat öğrenimini pekiştirdi. Bir süre de heykeltraş Despiau’nun yanında çalıştı.  Elazığ’da ilk sergisini açtı. İstanbul’da Galatasaray sergilerine katıldı. Ankara’da Hitit Müzesi’nde görev yaptı. Akademi’deki reform hareketleri sırasında, Leopold Levy tarafından Akademi kadrosuna alındı. Daha sonra da Resim Bölümü şefliğine getirildi. Resim çalışmalarının yanında, sanat yazarı olarak da etkin bir işlev taşıdı. Yeni Sabah gazetesinde sanat yazıları yazdı. Akademi’de okuttuğu mitoloji derslerini, sonradan kitap halinde yayımladı. 1933’te D Grubu’nun kurucu üyeleri arasında yer aldı. Yurt gezileri kapsamında Antalya’ya gönderildi. 1946’da Paris ve Londra’da düzenlenen “Çağdaş Türk Sanatı” sergilerine katıldı. 1947’de İstanbul’da ilk önemli sergisini yaptı. Yurt dışında Türk sanatını tanıtan sergilerde yer aldı. Tollu, Akademi’de Çallı’nın yanında çalışmış olmakla beraber, sonradan yanlarında öğrenim gördüğü Lhote ve Leger gibi kübist ressamların etkisinde kalarak geliştirdiği kompozisyonlarında, hacimsel ve arkitektonik biçimlere ağırlık verdi. Anadolu Hitit sanatındaki kunt formlarından büyük ölçüde esinlendi. 1930 kuşağı ressamları arasında, yabancı etkileri, yerel kültür değerleriyle kaynaştırıcı etkinliği yönünden önemli bir yeri vardır.