OSMANLI KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN HAN DÖNEMİ BERAT TİPİ MÜZELİK MİHRAP ŞAMDANI
16.Yüzyıl. 1550’ler. Osmanlı. Berât niteliğine sahip mihrap şamdanı. 16.Yüzyıldan sonra yapımı yaygınlaşan, süsleme programı yok denecek kadar az olan büyük boyutlu mihrap şamdanları Osmanlı Maden Sanatı’nda çok önemli bir yere sahiptir, kökeni Memluk örneklerine dayanır.
Eser, bakırdan dövme ve döküm tekniği ile imal edilmiş, kazıma/grave tekniği ile dekorlu, kaide ve boyun olmak üzere iki parçadan müteşekkildir. Daha çok selâtin camilerinde bulunan bu büyük şamdanlar, Berat geceleri sabaha kadar kılınan Berat namazı boyunca sürekli ışık vermesi amacıyla yakılan ve Berat mumu denilen, 1-2 metre uzunluğundaki kalın mumların dikilmesi içindir.
Tıpkı benzerleri Yeni Valide Camii, (Valide-i Cedid), Rüstem Paşa Camii, Sokullu Mehmed Paşa Camii, Mihrimah Sultan Camii, Beyazıt Camii, Yeni Camii (Sultan Selim Camii), Bursa Ulu Camii, Damat İbrahim Paşa Camii, Kanuni Sultan Süleyman Han Türbesi, Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve Nasser D.Khalili Koleksiyonu’nda bulunan, fevkalade kondisyonda, ele geçmez müzelik şaheserdir.
Provenans: KOCABAŞ Koleksiyonu
(Eser, provenans mektubu ile birlikte teslim edilecektir.)
Yükseklik: 80 cm.
Çap: 56 cm.
→ YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ
Eserin yuvarlak geniş çaplı kaidesi çan şeklinde olup, yayvan dipli ve aşağıdan yukarıya doğru daralan iç bükey konik gövdelidir. Eserin gövde üzeri 3 bilezikli, geçme şeklinde oturtulan boynu silindirik formda, tek iri boğumlu, tek bilezikli, çift halkalı olup çift bilezikli tek mumluk ile nihayetlenmektedir. Gövde ile boyun arasında yer alan sofra/kaide tablası omuzu dışarı taşırılmak yerine içe çökertilerek geniş bordürlü hafif iç bükey bir damlalıktan oluşturulmuştur. Gövde, kaide tablası ve mumluk üzeri yer yer birbirine paralel kazıma tekniği ile çekilmiş ikili, üçlü, dörtlü ince şeritlerden oluşan cetveller ile dekorlanmıştır.
Camilerdeki kullanımlarının yanı sıra türbe, dergâh, tekke, zaviye gibi yapılarda veya saraylarda, büyük konaklarda/köşklerde aydınlatma aracı olarak da kullanılmış, sahipleri için güç ve statü göstergesi olmuş ve sembolik anlam da kazanmıştır. Şamdanlar, bilginin açığa çıkışını ve manevi aydınlanmayı sembolize eder. Soyut olan tanrının somut olarak ifade şekli olan bu eşyalar, hem tanrının nuru olan kutsal ışığı yaymakta, hem de sahipleri için güç ve statü göstergesi olmaktadırlar. Şamdan ve kandil gibi aydınlatma eşyalarının nûr ve ışık ile ilgili oldukları ve tanrıyı sembolize ettikleri Kur’an-ı Kerim’in Nȗr Sûresi 35. ayetine dayandırılır.
-
Share
-
Ask a question
Ask a question
